واسطه ها در چیزهای نجس(نجاسات)

خامنه ای :چیزی که با عین نجس تماس یافته و نجس شده است، اگر باز با چیزی که پاک است تماس پیدا کند و یکی از آنها تر باشد، آن چیز پاک را نجس می کند، و باز این چیزی که بر اثر ملاقات با متنجس نجس شده است، اگر با چیز پاکی برخورد نماید، بنابر احتیاط واجب آن را نجس می کند، ولی این متنجس سوم هیچ چیزی را با ملاقات خود نجس نمی کند. 

  سیستانی : برای روشن شدن واسطه سوم مثالی زده و فرموده اند: در صورتى که دست راست به بول متنجس شود، آن‏گاه آن دست با رطوبت جدیدى با دست چپ ملاقات کند، این ملاقات موجب نجاست دست چپ خواهد بود و اگر دست چپ بعد از خشک شدن با لباس مرطوب مثلًا ملاقات کند، لباس نیز نجس مى‏شود ولى اگر آن لباس با چیز دیگرى با رطوبت ملاقات کند حکم به نجاست آن چیز نمى‏شود.

پس در صـورتـى کـه واسطه سه تا باشد تمام محکوم به نجاست است، و در واسطه ی چهارم حکم به طهارت می شود.

البته این عدم سرایت در واسطه چهارم به بعد در صورتی است که عین نجاست منتقل نشده باشد و از واسطه ی اول به بعد دیگر عین نجاست در کار نباشد. یعنی مادامی که عین نجاست به واسطه ها منتقل شود هر واسطه ای که عین نجاست داشته باشد در برخورد با شیء دیگر، آن شیء را نیز نجس می کند. زیرا در تطهیر نجاست، برطرف کردن عین نجاست واجب است نه رنگ و بوى آن، و فرقى در وجوب برطرف کردن میان نجس و متنجّس نیست.

وحید:متنجس اول در برخورد با اشیاء دیگر موجب نجاست آنها می شود به شرط اینکه رطوبت سرایت کننده داشته باشد، اما متنجس دوم و سوم در صورتی که با آب قلیل و مایعات دیگر برخورد کند آنها را نجس می کند و در بر خورد با چیزهای دیگر (جامد) بنابر احتیاط واجب آنها را نجس می نماید و ملاقی نجس در واسطه چهارم به بعد پاک است.

مکارم:در صورتی که یقین به سرایت نجاست حاصل نگردد نباید به شک خود اعتنا کرد و تا دو واسطه باعث انتقال نجاست می‌شود، نه بیشتر، یعنی اگر دست نجس مثلاً به دست دیگری بخورد آن هم نجس می‌شود، و اگر آن به شیء سوم اصابت کند آن نیز نجس می‌شود، ولی اگر شیء سوم به چهارمی بخورد نجس نخواهد شد. به تعبیر دیگر، متنجس اول و دوم سبب سرایت نجاست می‌شود، ولی متنجس سوم سبب سرایت نجاست نمی‌شود، هر چند خود آن نجس است.

نوری:ملاقی از متنجس نجس می شود ،هر قدر واسطه زیاد هم باشد . ( 1 ) بنا بر این نجاست به همه وسائط انتقال پیدا می کند .