وطن کجاست؟

وطن اصلی

مراجع :محلی است که شخص در آن متولد شده و نشو و نما کرده و وطن پدر و مادری اوست.

وطن اتّخاذی

بهجت، تبریزی، خامنه ای، فاضل، و مکارم:محلی است که شخص آنجا را برای اقامت و زندگی دائمی خود برگزیده باشد.

وطن قهری

 خامنه ای، فاضل، بهجت :محلی است که شخص بدون قصد اقامت دائمی آن قدر در آنجا سکونت می کند که عرفاً از اهالی آنجا به حساب می آید.

تبریزی، زنجانی و مکارم: چنین محلی، وطن نیست و تنها حکم وطن را دارد (وطن حکمی است) یعنی در آنجا باید به احکام وطن عمل کند.

وطن تبعی

مراجع:محلی است که به تَبَع دیگری برای کسی وطن شده باشد. کسانی که در معیشت (گذران زندگی) و اراده در انتخاب محل زندگی، استقلال نداشته و تابع شخص دیگری باشد، در وطن هم تابع او خواهد بود.

وطن حکمی (مقرّ سُکنی)

 تبریزی، زنجانی و مکارم :محلی است که شخص آنجا را برای مدت قابل ملاحظه ای به عنوان محل زندگی خود قرار داده و مانند کسی که آنجا وطنش است در آنجا زندگی می کند (که اگر مسافرتی برای او پیش بیاید دوباره به همان جا باز خواهد گشت). این امر به طوری است که وقتی در آنجا اقامت دارد عرف او را مسافر نمی داند.که باید توجه داشت که چنین جایی وطن نیست ولی برای نماز و روزه، حکم وطن را دارد.

تبریزی: حداقل ده سال؛

زنجانی: حداقل پنج یا شش سال؛

مکارم: دو سال هم کفایت می کند.