عدول در نماز

خامنه ای:

عدول در موارد زیر واجب است:

1-از نماز عصر به نماز ظهر، در صورتى که در بین نماز عصر متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده است.
2 – از نماز عشاء به نماز مغرب اگر در بین نماز عشاء متوجه شود که نماز مغرب را نخوانده است و از محل عدول هم تجاوز نکرده باشد.
3 – اگر دو نماز قضائى که در اداى آنهاترتیب معتبر است، بر عهده او باشد و بر اثر فراموشى قبل از اداى نماز اول به خواندن نماز دوم مشغول شود.

عدول در موارد زیر مستحب است:
1 – از نماز اداء به نماز قضاى واجب، در صورتى که بر اثر آن وقت فضیلت اداء فوت نشود.
2 – از نماز واجب به مستحب براى درک ثواب نماز جماعت.
3 – از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه براى کسى که قرائت سوره جمعه را فراموش کرده و به جاى آن سوره دیگرى را خوانده و به نصف رسیده و یا از آن گذشته است. مستحب است این شخص از نماز واجب به نافله عدول کند تا بتواند نماز فریضه را با سوره جمعه بجا آورد.

عدول در نیّت نماز به اقسام :جایز، مستحب، واجب و ممنوع تقسیم شده است

الف ـ  جایز

۱٫عدول از نماز ادا به قضا به شرطی که الف :وقت ادا وسعت داشته باشد ب :عدول هم ممکن باشد. مثلاً اگر مشغول نماز ظهر است در صورتی می تواند نیّت را به قضای نماز صبح برگرداند که داخل رکعت سوم نشده باشد.

۲٫ عدول از نماز واجب به نافله در ظهر روز جمعه در نماز ظهر یا جمعه کسی که سوره جمعه را فراموش کرده و سوره دیگری را شروع کرده و به نصف هم رسیده است.

۳٫ عدول از نماز جماعت بر فرادی

۴٫ عدول از نماز شکسته به تمام و به عکس در مواردی که مخیّر است تمام یا شکسته بخواند.

۵٫ عدول از امام جماعت به امام جماعتی دیگر در وسط نماز در صورتی که برای امام جماعت اول مشکلی پیش‌ آید.

عدول مستحبی

۱٫در عدول از نماز ادا به قضا اگر وقت ادا وسعت داشته باشد.

۲٫ عدول از نماز واجب به نافله، زمانی که در حال خواندن نماز واجب، جماعتی منعقد شود و بیم آن برود که اگر نماز را تمام کند به جماعت نرسد، البته در صورتی که از محل عدول نگذشته باشد یعنی به رکوع رکعت سوم داخل نشده باشد.

 عدول واجب

۱٫در نمازهایی که ترتیب در آنها شرط است مانند نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء در صورتی که متوجه شود اولی را نخوانده و یا شک برایش پیدا شود که عدول از دومی به اولی واجب است. البته به شرطی که وقت به مقدار کافی برای نماز دوم باقی باشد.

۲٫ اگر مسافر به نیّت این که نماز شکسته بخواند، مشغول نماز شود و در بین نماز تصمیم بگیرد که ده روز یا بیشتر بماند، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند.

۳٫ مسافری که قصد دارد ده روز در جایی بماند، اگر در بین نماز چهاررکعتی از قصد خود برگردد، چنانچه مشغول رکعت سوم نشده، باید نماز را دورکعتی تمام نماید و بقیه نمازهای خود را شکسته بخواند و اگر مشغول رکعت سوم شده، نمازش باطل است.

 عدول ممنوع

۱٫ عدول بعد از تمام شدن نماز.

۲٫ عدول از نماز قضا به نماز ادا.

۳٫ در نمازهایی که ترتیب لازم است مانند ظهر و عصر، مغرب و عشاء که عدول از اولی به دومی جایز نیست.

۴٫ عدول از نماز نافله به واجب.

۵٫ عدول از نماز نافله مگر در نافله های شب و ظهر و عصر که اگر به نیّت دو رکعت سوم خوانده و بعد متوجه شد که دو رکعت دوم بوده کافی است و این از باب عدول نیست.

۶٫ عدول از نماز فرادی به جماعت بنابراحتیاط واجب.

۷٫ عدول از نماز قبلی به بعدی در نمازهای قضا.

۸٫ اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند و در بین نمازش یادش بیاید، نمازی را که باید پیش از آن بخواند، نخوانده است نمی تواند نیّت را به آن نماز برگرداند.

۱٫ توضیح المسائل مراجع، مسأله ۷۵۸ و ۷۵۹

خلاصه ی مواردی که تغییر نیت جایز است

۱- عدول از نماز ادا به قضا.

۲- عدول از نماز جماعت بر فرادی.

۳- عدول از نماز شکسته به تمام و به عکس.

۴- از نماز واجب به مستحب براى درک ثواب نماز جماعت.

۵- در نمازهایی که ترتیب در آنها شرط است مانند نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء در صورتی که متوجه شود اولی را نخوانده و یا شک برایش پیدا شود که عدول از دومی به اولی واجب است. البته به شرطی که وقت به مقدار کافی برای نماز دوم باقی باشد.

خلاصه ای از جاهایی که تغییر نیت جایز نیست

۱- عدول بعد از تمام شدن نماز.

۲- عدول از نماز قضا به نماز ادا.

۳- در نمازهایی که ترتیب لازم است مانند ظهر و عصر، مغرب و عشاء که عدول از اولی به دومی جایز نیست.

۴- عدول از نماز مستحبی به واجب.

۵- عدول از نماز فرادی به جماعت.

آیا در نماز می شود، نیت نماز ادا را به قضا تبدیل کرد؟

می شود نیت را از نماز ادا به قضا تغییر داد، به شرطی که این موارد در آن رعایت شود:

۱- وقت ادا وسعت داشته باشد.

۲- عدول هم ممکن باشد. مثلاً اگر مشغول نماز ظهر است در صورتی می تواند نیّت را به قضای نماز صبح برگرداند که داخل رکعت سوم نشده باشد.